Hoe jouw verleden jou vandaag beïnvloedt | eetstoornissen

Naast inzichten uit ACT is ook Past Reality Integration (PRI) een therapievorm die helpt om ten volle in het hier en nu te leren leven.

Waar ACT werkt rond gevoelens, gedachten en emoties die in het heden naar boven komen, laat PRI zien hoe je verleden je huidige leven beïnvloedt.
PRI gaat ervan uit dat we bepaalde dingen doen vanuit een afweerreactie, een beschermingsreactie tegen onverwerkte pijn van vroeger.
Kortom, er schuilt veel informatie in ons verleden dat mee bepaalt hoe we ons vandaag gedragen.

Het begint met het leren herkennen van bepaalde ingebakken gewoontes, gedachten of manieren om met situaties om te gaan. Wat triggert die emotionele reactie? Ben je erachter?
Leer die pijn dan toe te laten.

Net zoals je bij ACT je gevoelens en gedachten niet in de vuilnisbak kunt gooien, leer je bij PRI dat je gedachten, gevoelens, maar ook pijn (al dan niet uit het verleden) moet erkennen en toelaten.
Je zult algauw merken dat er momenten komen als: ‘O, kreeg ik hier zo’n stress van? Was dit het echt?’

Triggers vinden

Die trigger zoeken is iets waar ik in de praktijk zeker ook rond werk, door oefeningen waarbij we triggers, bijvoorbeeld om herval te voorkomen, leren herkennen en erkennen.

Verder in dit boek deel ik hier een oefening over.
Voor je het weet, sla je opnieuw je lunch over door een trigger waarvan je nooit had gedacht dat die de oorzaak kon zijn.
Vakantie bijvoorbeeld.
Stel dat twee van jouw waarden ‘verbondenheid’ en ‘plezier’ zijn.
Tijdens de vakantieperiode gaan veel vrienden van jou op reis en vind je niet altijd gezelschap om iets mee te doen overdag.
Je voelt je daardoor snel eenzaam en niet verbonden, waardoor je je somber gaat voelen en dat beïnvloedt dan weer jouw zelfwaarde.

Al snel komen er gedachten in je op als ‘ik ben toch een sukkel dat ik niet alleen kan zijn’, tot zelfs ‘iedereen maakt plezier en ik zit hier maar te zitten’.
Vanuit ACT leer je deze gedachten op je schoot te leggen zodat ze jou niet vasthaken of verblinden.
Ben je nog onbekend met ACT, dan drijf je verder af en fuseer je ook met die gedachten.

Je zelfbeeld daalt verder en je ontneemt jezelf alle vormen van plezier.
Daarbovenop heb je het gevoel over niets controle te hebben.
Want waarom voel jij je zo? O ja, je hebt je waarden nog nooit onderzocht, dus je bent zelf niet op de hoogte van het feit dat jouw waarden ‘verbondenheid’ en ‘plezier’ zijn.
Weg overzicht, controle en duidelijkheid.
Je leest er verderop (boek Eet Gewoon) meer over in het stuk rond faalangst en perfectionisme.
Maar vakantie is dus een trigger. Als je dat weet, kun je je erop voorbereiden.

Zoek leuke activiteiten die je kunt doen tijdens vakantieperiodes, die passen bij wat je graag doet vanuit jouw waarden. Graaf je dan nog even verder – volgens PRI – dan kan het zijn dat je ook een verklaring kunt vinden in je kindertijd.
Vakantieperiodes waren toen al stresserend?
Niet vanuit een waardengedreven oorzaak, maar misschien had je tijdens vakantieperiodes steeds terugkerende trauma’s? Je moest misschien drie dagen per week bij je oma doorbrengen waar de hond je de stuipen op het lijf joeg?

Ontwikkel nieuwe overlevingsmechanismen

Vanuit PRI leer je hoe je niet meer in die survivalmodus leeft waar je als kind op overschakelde in bepaalde situaties. Je beseft dat je niet meer dat kind bent.
Dat die situatie van toen nu, in het heden, niet meer levensbedreigend hoeft te zijn.

Ontwikkel nieuwe manieren waarop je kunt omgaan met situaties in het hier en nu.
Stop niet met eten om je gevoelens te onderdrukken (anorexia) of doe geen eetbui om de leegte op te vullen (boulimia) die ontstaan is door gebeurtenissen in je kindertijd.
Denk aan situaties die voor kinderen levensbedreigend zijn, maar voor volwassenen totaal niet.
Alleen zijn is er daar een van.

Als kind ben je nog niet zelfvoorzienend en kun je sterven door alleen te zijn.
Als volwassene is alleen zijn niet levensbedreigend, maar toch roept het bij veel volwassenen nog steeds angstgevoelens op.
Vanuit de waarde ‘geborgenheid’ die je hebt, kan het dan onaangenaam aanvoelen.
Dat is perfect oké en dat gevoel mag er zeker zijn, maar laat het onaangename gevoel niet omslaan naar angstaanvallen rond alleen zijn.
Je bent nu volwassen en kunt heus wel jezelf in leven houden.

Leef in het hier en nu

Het hier en nu is zowel bij ACT als bij PRI enorm belangrijk.
Op die manier leef je ook met vertrouwen in jezelf.
Je zou het bijna kunnen doortrekken naar het feit dat de mens een gewoontedier is.
Wat goed is, houden we graag zo. Op restaurant iets nieuws op de kaart bestellen?
Waarom zou je dat doen als je weet dat de biefstuk die al tien jaar op de kaart staat, zo lekker is?
De trap nemen op kantoor in plaats van de lift?
Sommige dingen doe je zodanig op de automatische piloot dat je onbewust niet in het hier en nu leeft. Die automatische piloot is iets dat je hebt aangeleerd, zodat het veel minder moeite kost en veel minder stress geeft om het zo te doen.
Dus waarom zou je veranderen en ingebakken routines veranderen?
Zodra het moeilijk wordt, is terugkeren naar de veilige, oude gewoonte immers een makkelijke uitweg.

Dit onbewuste is wat in je emotionele brein opgeslagen zit door situaties die je als kind meemaakte. Het zit er opgeslagen, maar is daarom niet altijd goed verwerkt.
Je houdt het dan wel niet meer als een blad voor je ogen en het verblindt je niet, maar het ligt wel op de stapel ‘te klasseren’ op je bureau.
En die ‘te klasseren’-stapel wordt regelmatig toch het best even overgebracht naar het verwerkte archief.

Want voor je het weet zit je als CEO van je eigen bedrijf in een meeting en krijg je een paniekaanval omdat je vijf minuten te laat kwam door het verkeer.
Door bezig te zijn met ACT en PRI kwam ik tot het volgende inzicht: ik haat het om te laat te komen. Enerzijds omdat een waarde van mij ‘respect’ is en ik het onrespectvol vind om mensen te laten wachten, anderzijds kan ik het ook verklaren vanuit de periode dat het slecht ging met mijn mama.
Te laat komen heeft er één keer bijna voor gezorgd dat mijn mama stierf.
Ik kwam vijf minuten later thuis van school omdat ik nog met mijn vriendinnetjes had gespeeld, net op de dag dat mijn mama besloot een overdosis medicatie te nemen.
Die dag belde ik dan ook de ambulance.
De ambulance kwam gelukkig op tijd en haar maag werd leeggepompt, maar dat te laat komen levensbedreigend kan zijn heb ik maar al te goed opgeslagen in mijn emotionele brein (PRI).

Normen en waarden; zie boek Eet Gewoon.

»» Boek aankopen

💻 Volg ons ook op social media!
Instagram & Facebook

Door Leen Seminck | Oprichter en CEO Strak Plan & Penstripe_